استفتائات

9-مشاهده می شود که برخی از دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری ، به جای اینکه خود تحقیق و پژوهش کنند و پایان نامه بنویسند ، به اشخاص یا مراکزی پول می دهند و از آنها می خواهند که برای ایشان پایان نامه بنویسند . حکم شرعی این عمل و حکم تكسب با چنین مدرکی چیست ؟

یک ، این عمل جایز نیست چون بر خلاف شرط است ؛ شرط وصول و اخذ مدرک کارشناسی ارشد و دکتری این است که خود دانشجو پایان نامه بنویسد و چون پایان نامه را خودش ننوشته است لذا واجد شرط نبوده و استحقاق دریافت مدرک را ندارد . دو ، چنانچه اساس پرداخت حقوق مدرک کارشناسی ارشد و دکتری باشد شخص مذکور واجد مدرک نبوده و دریافت حقوق توسط وی اكل مال بر باطل است اما چنانچه اساس استخدام و پرداخت حقوق مدرک نباشد بلکه صلاحیت های علمی و عملی شغل را مورد نظر قرار داده اند و بر مبنای آن استخدام کرده اند در این صورت حقوقی که در قبال انجام کار دریافت می کند حلال است . والله العالم

10-من طلبه هستم اما هنوز این مسئله برایم حل نشده است که چگونه بسیاری از روحانیون برای نماز واجب اجرت می گیرند ؟ آيا اخذ اجرت برای واجب تعبدی عینی حرام نیست ؟

احکام تابع موضوع محدود خود هستند ؛ اخذ اجرت در مقابل واجب جایز نیست و اگر اجرت در مقابل واجب نباشد موضوع تغییر کرده و بالطبع حكم هم تغییر خواهد کرد . حال اگر مبلغی تحت عنوان حق القدم به امام جماعت بدهند موضوع نه واجب است و نه مستحب و امر مباحی است زیرا امام جماعت اجباری ندارد در آن مسجد نمازش را بخواند ، نهایت استحباب است ولی در قبال مستحب اجرت اخذ نمی کند تا محذور شرعی داشته باشد . مسئله وقتی اشکال شرعی نداشته باشد چه اشکالی دارد ؟ وانگهی موضوع اخذ اجرت درباره احکامی است که مکلف باید از ناحیه خود مجانا انجام دهد مثل نماز واجب و یا مستحب . مبلغ پرداختی در مقابل نماز جماعت ، که بر خود امام جماعت نیز مستحب | است ، نیست بلکه در قالب عنوان دیگری است و آن عنوان اشکالی ندارد . مضافا اینکه اهل علم ، آنهایی که شاغل نیستند ، درآمدی ندارند و بالاخره باید زندگی آنها از راهی تامین شود و وجوهات شرعية هم تکافو نمی کند . والله العالم

1-وجهی که از طرف بانک ها به عنوان سود در ازای سپرده به مشتریان داده می شود حلال است یا حرام . آیا حکم ربا ندارد ؟

مدعای بانکها این است که بر اساس عقود شرعی عمل می کنند و سود را به عنوان على الحساب پرداخت می کنند ، چنانچه این مدعا صحیح باشد و بانکها طبق عقود شرعی عمل کنند گرفتن سود اشکالی ندارد . والله العالم

2-اینجانب کارمند تحویل دار بانک هستم و علاوه بر کارهای دریافت و پرداخت به حساب مشتریان و افتتاح حساب و دریافت قسط ، اگر با تاخیر باشد باید جریمه قسط بگیرم و اگر نگیرم در شغل ام با مشکل مواجه می شوم و اجازه تغییر قسمت کار به من نمی دهند ، کار کردنم چه حکمی دارد ؟

اخذ دیرکرد حرام است و اگر حقوق بانک در قبال صرف اخذ دیرکرد باشد اخذ اجرت در مقابل کار حرام است ولی اگر حقوق دریافتی در قبال عملیات بانکی باشد ، که کار حلال هم دارد ، حلال است ولی نباید دیرکرد را دریافت کند . والله العالم

3-در پاسخ به استفتاء مربوط به اخذ دیرکرد مرقوم فرموده اید که تحویل دار نباید دیر کرد را دریافت کند در حالی که از نظر اداری این کار مقدور نیست . لطفا صراحتا بفرمایید : آیا اشتغال من در آنجا شرعا حرام است یا خیر ؟

به نحوی که فعلا عمل می شود صراحتا عرض می کنیم که جایز نیست و اكل مال بر باطل است و حتما باید متولیان نظام بانکی در رفع این اشکال شرعی اقدام کنند . والله العالم