آیت الله العظمی سید محمد حسینی زنجانی

افزون طلبی سبب سقوط می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید محمد زنجانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان در جلسه تفسیر قرآن سوره مبارکه ماعون در جمع شاگردان خود گفت: با توجه به اینکه کلمه ماعون در آخر این سوره آمده است به همین دلیل به همین اسم نامگذاری شده است.
وی با بیان اینکه لفظ ماعون از یک پیام و معنا و مفهوم بالایی برخوردار است، تصریح کرد: از آنجا که این کلمه بار معنایی بلندی دارد سوره ماعون نام گرفته است و ماعون از«معن» گرفته شده است که به معنای وسایل و لوازم ضروری زندگی و به ثروت هم تفسیر شده است.
آیت الله زنجانی با اشاره به این مطلب که سوره ماعون جزء نخستین آیاتی است که بر پیامبر(ص) بعد از تکاثر نازل شده است، اظهار کرد: براساس جدول امام صادق(ع) درباره ترتیب نزول آیات، ارتباط این سوره با سوره تکاثردر این موضوع است که تکاثر به معنای افزون طلبی و آن چیزی است که سبب زمین گیری انسان می شود.
وی با بیان اینکه افزون طلبی به انسان آسیب می رساند، تصریح کرد: با توجه به اینکه یکی از مظاهر زندگی جاهلی افزون طلبی است در این باره ارتباط بین انسان های زیاده خواه و فرهنگ جاهلیت در دوران قبل از اسلام مشهود است.
آیت الله زنجانی با اشاره به این مطلب که نظام های استکباری که در زبان قرآن آمده اند همه تعبیر به طاغوت شده اند، تصریح کرد: در واقع افزون طلبی با خود سقوط را به همراه دارد.
استاد خارج فقه و اصول حوزه در ادامه با بیان اینکه در سوره ماعون به آفت دیگری اشاره می شود، تصریح کرد: این آفت انکار معاد و آخرت است که از عدم باور به خداوند منشأ می گیرد چرا که عدالت واقعی در ظرف آخرت تحقق پیدا می کند که اگر آخرتی نباشد عدالتی نیست و اگر عدالتی نباشد خلقتی نیست.
وی با اشاره به صفات رذیله ای که از عدم باور به معاد در انسان منشأ می گیرد، گفت: مسؤولیت ناپذیری افراد در سایه انکار معاد توجیه می شود چرا که انکار آخرت به معنای نبودن حساب و کتاب در این عالم است و به همین دلیل بری آنکه بزرگان ما ریشه توحیدی را در ما بارور کنند به محاسبه و حساب و کتاب روز جزا توصیه می کنند.
آیت الله زنجانی با تأکید بر این مطلب که اگر انسان محاسبه نشود طغیان صورت می گیرد، تصریح کرد: در عین حال اگر آدمی به شعور حساب و کتاب در آخرت دست پیدا کند در تصمیم گیریها عاقبت اندیش می شود.
وی با اشاره به این مطلب که خداوند در سوره تکاثر و ماعون به دو آفت دنیایی اشاره می کند، گفت: در عین حال در سوره ماعون به انکار آخرت پرداخته می شود که سبب می شود انسان از حقیقت و فطرت خود دور شود و از طرفی اعتقاد به معاد سازنده است چرا که این اعتقاد انسان را در مسیر توحید کمک می کند.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان با اشاره به این مطلب که سوره ماعون مکی است، تصریح کرد: به همین دلیل مسایل اصولی و ریشه ای را بیان می کند و در این آیات روشن می شود که یکی از ارکان اصلی رفتار شناسی انسان مسؤولیت و باور به مکافات و حساب و جزا است چرا که اگر اعتقاد به روز معاد نداشته باشید نمی توانید ایمان کامل داشته باشید.
آیت الله زنجانی با بیان اینکه در اثر تکذیب روز جزا به نماز هم نمی توان اهمیت داد، اظهار کرد: به همین دلیل افرادی که اعتقادی به معاد ندارند در بین آنها نماز سبک شمرده می شود و در نتیجه این تکذیب افراد در نماز سست می شوند و از فقرا هم دستگیری ندارند.
وی با اشاره به این مطلب که غفلت، خواب عمل است، تصریح کرد: از آنجا که هر چیزی خوابی دارد اما معاد و روز قیامت برای انسان بیداری می آورد و این موضوع اثر تربیتی برای انسان دارد چرا که غفلت در انسان ریا ایجاد می کند.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه غفلت سبب ریا در نماز می شود، افزود: به همین دلیل به آنچه که در قلب باور ندارند به زبان می آورند در حالی که در اصل به آن موضوع ایمان ندارند و ریا از دیگر صفاتی است که از عدم اعتقاد به آخرت ناشی می شود.