احکام تقلید

مسئله1- شخصی که به مرحله تکلیف رسیده باید در تمام اعمال خود به دستورات شرع مقدس اسلام عمل کند.
مسئله2- انسان با خارج شدن منی، چه در خواب و چه در بیداری، و یا تمام شدن پانزده سال در پسر و نه سال در دختر و یا حیض در صورت شک در بلوغ سنی دختر و یا روئیدن موی زبر زیر شکم و بالای شرمگاه، به شرط داشتن عقل و هوشیاری، مکلف می شود.
مسئله3- شخص مکلف از دو راه می تواند احکام شرعی را به دست آورد و از تکلیف شرعی خود آگاه شود: اول، اجتهاد یعنی چنانچه دارای قوه استنباط است خود مستقیما احکام را از روی ادله شرعی به دست آورد؛ دوم، تقلید یعنی کسی که خود قادر به استنباط احکام نیست از فقیه جامع شرایط افتاء پیروی کرده و مطابق استنباط وی عمل کند؛ احتیاط، طریق مستقلی نیست و از همین دو راه حاصل می شود چرا که به دست آوردن و تشخیص راه احتیاط در اکثر موارد نیازمند سوال از فقیه جامع شرایط است، بنابراین از دو راه می توان احکام را به دست اورد: اجتهاد و تقلید.
مسئله4- فقیه جامع شرایط شخصی است که شرایط فهم عمیق از آیات و روایات را تحصیل کرده و بتواند با تأمل در کتاب و سنت حکم الهی را استنباط کند.
مسئله5- موارد تقلید عبارت است از احکام فرعی یعنی واجبات و محرمات و مکروهات و مستحبات و حتی مباحات به استثنای احکامی که حکم آنها قطعی است مانند وجوب نمازهای یومیه، وجوب روزه ماه رمضان و وجوب حج.
مسئله6- در اصول دین تقلید جایز نیست و باید مکلف، به اندازه استعداد فکری خود، با دلیل و یا ازهر طریقی که می تواند نسبت به آنها یقین پیدا کند.
مسئله7- تقلید عبارت است از التزام قلبی بر پیروی کردن از نظر فقیه جامع شرایط افتاء و از فقیهی باید تقلید کرد که بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، حلال زاده، زنده، عادل و اعلم بوده و بنابر احتیاط واجب مرد باشد.
مسئله8- عدالت حالت خداترسی است که اثرش در انسان اجتناب از گناهان کبیره و عدم اصرار بر گناهان صغیره است (مراد از اصرار یعنی دو یا سه مرتبه آن گناه صغیره را انجام دهد) و چون چنین حالتی امر باطنی است و نیاز به علامت دارد در شرع حسن ظاهر شخص را علامت خداترسی دانسته اند؛ عدالت به محض ارتکاب گناه کبیره از بین می رود و با توبه برمی گردد.
مسئله9- فقیه اعلم فقیهی است که نسبت به مذاق و مشرب ائمه اطهار (علیهم السلام) در روایات وارده خوش فهم تر باشد و به عبارت دیگر سبک و ذوق ائمه اطهار (علیهم السلام) را در اثر کثرت غور و خوش فهمی و سلیقه مستقیم به دست آورد و در همه موارد به کار گیرد.
مسئله10- تا انسان یقین نکند که فتوای فقیه عوض شده است می تواند به آنچه در رساله نوشته شده عمل کند و اگر احتمال دهد فتوای او عوض شده جستجو لازم نیست.
مسئله11- اگر فقیه در مسئله ای ابتداءاً احتیاط کند این احتیاط، احتیاط وجوبی است و مقلد می تواند در این مسئله به مجتهد دیگری که در این مسئله فتوا دارد رجوع کند؛ و در حکم احتیاط وجوبی است اگر مجتهد بگوید: مشهور این است، در آن تأمل است، محل اشکال است، این طور گفته شده است.
مسئله12- اگر فقیه در مسئله ای فتوا داد و قبل و یا بعد از آن احتیاط کرد این احتیاط، احتیاط مستحب است و مقلد در این مسئله نمی تواند به فقیه دیگر رجوع کند؛ و در حکم احتیاط استحبابی است اگر بگوید: با تأمل جایز است، با اشکال جایز است.
مسئله13- تقلید از فقیه میت ابتداءاً جایز نیست ولی بقاء بر تقلید میت اشکال ندارد و لازم نیست که بقاء با اذن فقیه زنده باشد، مادامی که مکلف، فقیه متوفی را جامع شرایط می داند می تواند بر تقلید وی باقی بماند و در تمام احکام، چه احکامی که در زمان حیات وی عمل کرده و چه احکامی که عمل نکرده، مطابق نظر وی عمل کند.
مسئله14- مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد و اگر از این حکم غفلت داشته اما ااعمالش را مطابق آنچه که وظیفه اش بوده ( عمل به احتیاط یا مطابق نظر فقیه اعلمی که باید از وی تقلید کند) به جا آورده باشد اعمالش صحیح است.
مسئله15- اگر برای شخصی مسئله ای پیش آید که حکم آن را نمی داند می تواند به فتوای غیر اعلم عمل کند مگر در صورتیکه علم به اختلاف داشته باشد، در زمان حاضر اغلب فتاوای فقهاء در رابطه با وضو و غسل و تیمم موافق احتیاط است بنابراین عمل به فتوای هر یک از فقهاء هر چند اعلم بودن وی محرز نباشد، کفایت می کند.