احکام وقت نماز

مسئله 417- موقعی انسان می تواند مشغول نماز شود که یقین کند وقت داخل شده است ، یا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند ، و یا شخصی مؤثق اذان بگوید خواه عادل باشد و یا عدالتش احراز نشده باشد .
مسئله 418- کسی که عمدا نماز را قبل از وقت بخواند نمازش باطل است ، هر چند یک جزء آن مثلا « تکبیره الاحرام » قبل از وقت باشد .
مسئله 419- داخل شدن وقت از دو راه ثابت می شود : یکی از راه علم و یقین ، و دیگری به واسطه خبر دادن دو نفر عادل ، و گمان به داخل شدن وقت و قول یک نفر عادل کافی نیست مگر در جایی که هوا ابری شده یا عذر دیگری در کار باشد مثل زندان به طوری که تحصیل علم ممکن نشود ، در چنین مواردی اعتماد بر گمان جایز است ولی احتیاط مستحب این است که در غیر صورتی که هوا ابری | است کند تا یقین به دخول وقت حاصل گردد .
مسئله 420- اگر کسی بدون يقين و یا آنچه در حکم یقین است ( مثل خبر دو نفر عادل ) ، به امید اینکه وقت نماز داخل شده است نماز خواند و بعد معلوم شد که همه نمازش در وقت واقع شده بوده نمازش صحیح است .
مسئله 421- اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند ، یا انسان یقین کند و یا اطمینان حاصل کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت نماز داخل نشده ، نماز او باطل است و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده ، ولی اگر در بین نماز بفهمد که وقت داخل شده ، هر چند قبل از دادن سلام نماز باشد ، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده نماز او صحيح است .
مسئله 422- اگر انسان ملتفت نباشد که باید با یقین به داخل شدن وقت مشغول نماز شود چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده نماز او صحیح است و اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده ، یا نفهمد که در وقت خوانده یا پیش از وقت نمازش باطل است بلکه اگر بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده است احتیاط واجب آن است که دوباره آن نماز را بخواند .
مسئله 423- اگر یقین کند که وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت نماز شده یا نه نماز او باطل است ، ولی اگر در بین نماز يقين داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است .
مسئله 424- کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد باید نماز را به نیت اداء بخواند ، ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .
مسئله 425- مستحب است که انسان نماز را در اول وقت بخواند و هر قدر به اول وقت نزدیک باشد ثواب آن بیشتر است چه در وقت فضیلت باشد و چه در غیر وقت فضیلت ، مگر آنکه از جهتی بهتر کند که نماز را با جماعت بخواند .
مسئله 426- هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ، ناچار است مثلا با تیمم یا لباس نجس نماز بخواند ، چنانچه بداند عذر او تا آخر وقت باقی است می تواند در اول وقت نماز بخواند ، ولی اگر احتمال دهد که عذر او از بین می رود و صبر کند تا عذرش برطرف شود و چنانچه عذر او برطرف نشد ، در آخر وقت نماز بخواند ، لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز را انجام دهد بلکه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد می تواند تیمم کند و نماز را همراه با مستحبات به جا آورد .
مسئله 427- کسی که مسائل نماز و شکیات و سهویات را نمی داند و احتمال می دهد که یکی از اینها در نماز پیش می آید می تواند برای یاد گرفتن اینها نماز را از اول وقت تأخیر بیندازد ، ولی اگر اطمینان دارد که نماز را به طور صحیح تمام می کند می تواند در اول وقت مشغول نماز شود پسا اگر در نماز مسئله ای که حکم آن را نمی داند پیش نیاید نماز او صحیح است ، و اگر مسئله ای که حکم آن را نمی داند پیش آید جایز است به یکی از دو طرفی که احتمال می دهد عمل کند و نماز را تمام کند ولی بعد از نماز باید مسئله را بپرسد اگر نمازش باطل بوده دوباره بخواند ، و اگر صحیح بوده لازم نیست دوباره بخواند .
مسئله 428- اگر وقت نماز وسعت دارد و طلبکار هم طلب خود را مطالبه می کند در صورتی که متمکن از اداء دین باشد و طلب هم مدت نداشته باشد و یا در صورت مدت داشتن وقت آن رسیده و یا اینکه سپری شده باشد باید اول قرض خود را بدهد و بعد نماز را بخواند .
مسئله 429- اگر کار واجب فوری دیگری پیش آید مثل نجات جان یک انسان و یا اینکه ببیند مسجد و یا فرش و یا آلات دیگر آن نجس شده باید اول جان انسان را نجات داده و یا مسجد را تطهیر کند و بعد نماز را بخواند و چنانچه اول نماز بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است .
مسئله 430- انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشاء را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمدا نماز عصر را پیش از نماز ظهر و یا نماز عشاء را پیش از نماز مغرب بخواند نمازش باطل است .
مسئله 431 - اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است ، نمی تواند نیت را به نماز عصر برگرداند و آن نماز باطل است و باید نماز عصر را شروع کند و نیز در نماز و مغرب و عشاء هم به همین طور عمل کند.
مسئله 432- اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند ، چنانچه یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بود ، چون نماز را قبلا به نیت عصر شروع کرده بود ، نماز عصر حساب شده و نمازش درست است .
مسئله 433- اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده است یا نه ، چه وقت وسعت داشته باشد و چه وسعت نداشته باشد ( یعنی وقت به قدری کم باشد که بعد از اتمام نماز ، مغرب می شود ) ، پیش از رکوع باید به ظهر عدول کند . و نیز در بین نماز عشاء اگر پیش از ركوع ركعت چهارم شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه چه وقت وسعت داشته باشد و چه وسعت نداشته باشد باید به نماز مغرب عدول کند و بعد نماز عشاء را بخواند
مسئله 434- برگرداندن نیت از نماز قضاء به نماز اداء و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .
مسئله 435- اگر کسی که نماز قضاء بر ذمه دارد ، از آن غفلت کند و مشغول نماز اداء شود ، و وقت نماز اداء وسعت داشته باشد می تواند در بین نماز نیت را به قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیت به نماز قضا امکان داشته باشد ، مثلا اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که به رکوع سوم وارد نشده باشد .