وقت نماز ظهر و عصر

مسئله 408- اگر چوب یا چیزی مانند آن را ، که به آن شاخص می گویند ، راست در زمین هموار فرو برند ، صبح که خورشید بیرون می آید سایه آن به طرف مغرب می افتد و هر چه آفتاب بالا می آید این سایه کم می شود و در شهرهای ما در اول ظهر شرعی به آخرین درجه کمی می رسد و ظهر که گذشت سایه آن به طرف مشرق برمی گردد ، یعنی از سمت شمال میل به طرف مشرق می کند ، و هر چه خورشید رو به مغرب می رود سایه زیادتر می شود ، بنابراین وقتی سایه به آخرین درجه کمی رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشت معلوم می شود ظهر شرعی شده است ولی در بعضی شهرها مثل مکه ، که گاهی موقع ظهر سایه به کلی از بین می رود ، بعد از آنکه سایه دوباره پیدا شد معلوم می شود ظهر شده است .
مسئله 409- وقتی که اذان ظهر گفته شد وقت ظهر و عصر هر دو داخل می شود و اول وقت مختص ظهر و آخر وقت مختص عصر نیست بلکه از ابتداء تا انتهاء وقت هر دو نماز است و وقت دو نماز از اول تا آخر مشترک است ، منتهی عمدا نمی توان عصر را بر ظهر مقدم داشت و واجب است ظهر را بر عصر مقدم بدارد و اگر از راه فراموشی و یا سهو عصر را بر ظهر مقدم داشت نیازی به اعاده نماز ندارد .
مسئله 410- اگر کسی تا چهار رکعت به غروب مانده نماز ظهر را نخواند نماز عصر او قضا شده و باید در چهار رکعت وقت باقی مانده نماز ظهر را به جا آورد .
مسئله 411- اگر پیش از خواندن نماز ظهر سهوا مشغول نماز عصر شود و در میان نماز بفهمد باید نیت نماز را به ظهر برگرداند یعنی نیت کند آنچه که تا حال خوانده ام و آنچه را که مشغولم و آنچه را که بعد می خوانم همه نماز ظهر باشد و بعد از تمام شدن آن نماز عصر را می خواند ، خواه در اول وقت این اشتباه رخ دهد و یا در وسط و یا در آخر ، و اگر در چهار رکعت به آخر وقت مانده چنین اشتباهی رخ دهد نیت را به ظهر برگرداند و نماز عصر او قضا می شود .
مسئله 412- وقت نماز جمعه از اول زوال است تا به مقداری که سایه شاخص به اندازه خود شاخص برسد و اگر از آن مقدار گذشت وقت نماز جمعه تمام شده است و باید نماز ظهر را بخوانند بنابراین وقت نماز جمعه مضيق است و نباید اقامه آن را از اول ظهر شرعی زیاد به تأخیر اندازند .